Giở cái ghế gấp màu xanh da trời ra, ông đặt lên mặt tuyết và ngồi xuống. Chuyện này sẽ cần một chút thời gian, ông biết. Luôn là như thế mỗi khi ông phải nói với Sonja một điều gì đó mà bà không thích. Ông cẩn thận phủi tuyết bám trên bia mộ để họ có thể nhìn thấy nhau rõ ràng hơn.
Trong suốt gần bốn mươi năm, đã có đủ mọi loại người đến và đi nơi khu nhà họ ở. Ngôi nhà nằm giữa nhà của ông Ove và ông Rune đã từng là nơi trú ngụ của những con người trầm lặng, ồn ào, hiếu kỳ, không thể chịu nổi, hoặc không có gì thú vị. Những gia đình có bọn ranh con đái bậy vào hàng rào khi uống rượu say, hoặc trồng những bụi cây không được phép trong vườn, thậm chí có gia đình còn nảy ra ý tưởng sơn lại ngôi nhà của họ màu hồng. Mặc dù mâu thuẫn gay gắt trong nhiều năm, có một điều mà hai ông đồng tình với nhau: bất luận thế nào, hàng xóm của họ là những kẻ cực kỳ ngớ ngẩn.
Vào cuối thập niên 1980, ngôi nhà đó được một ông chủ nhà băng nào đó mua, như một khoản đầu tư, theo lời ông ta nói với tay cò nhà đất mà ông Ove nghe được. Những năm sau đó, ông ta cho thuê lại ngôi nhà với một loạt những người khách thuê khác nhau. Vào một mùa hè, ba thanh niên đã táo tợn biến nó thành “vùng tự do” dành cho bọn nghiện ngập, đĩ điếm và tội phạm. Những buổi tiệc diễn ra thâu đêm suốt sáng, mảnh chai vỡ nằm la liệt như hoa giấy trên lối đi nhỏ giữa hai dãy nhà, và tiếng nhạc ầm ĩ làm rơi cả tranh ảnh treo trong phòng khách nhà ông Ove.
Ove sang nhà hàng xóm để chấm dứt tình trạng phiền nhiễu và bị những thanh niên bên đó giễu cợt. Khi thấy ông không chịu đi, một trong số bọn họ còn lấy dao ra dọa. Ngày hôm sau, Sonja cố nói chuyện phải trái với bọn họ, để rồi bị gọi là “mụ què lắm chuyện”. Tối ngày hôm sau nữa, sau khi bọn họ chơi bời quậy phá ồn ào hơn bao giờ hết, và khi Anita tuyệt vọng đứng ngoài đường la hét, bọn họ đã ném một cái chai thẳng vào cửa sổ phòng khách nhà ông Rune.
Đó đương nhiên là một ý tưởng hết sức sai lầm.
Ông Ove lập tức ấp ủ kế hoạch trả thù thông qua việc nghiên cứu tình trạng tài chính của người chủ nhà. Ông gọi cho các luật sư và sở thuế vụ, tìm cách chấm dứt việc cho thuê nhà, cho dù có phải “kiện tới tòa tối cao”, như ông nói với Sonja. Nhưng ông không kịp thực hiện kế hoạch đó.
Vào một đêm nọ, ông trông thấy Rune đi về phía bãi đỗ xe, trong tay ông ta cầm chùm chìa khóa ô tô. Lúc quay lại, ông ta xách một cái túi nhựa, bên trong đựng thứ gì đó mà Ove không xác định được. Ngay ngày hôm sau, cảnh sát đã đến bắt cả ba thanh niên trong ngôi nhà hàng xóm vì tội tàng trữ một lượng lớn ma túy trong lán của bọn họ, nhờ một cú điện thoại nặc danh.
Ông Ove và ông Rune đứng ngoài đường khi vụ bắt giữ xảy ra. Mắt họ gặp nhau. Ông Ove gãi cằm.
— Tôi á, thậm chí tôi còn không biết chỗ mua chất gây nghiện trong thành phố này. – Ông nói với giọng tư lự.
— Ở con phố phía sau nhà ga xe lửa ấy. – Rune đáp, hai tay đút túi. – Là tôi nghe nói thế. – Ông ta bổ sung với một nụ cười nhếch mép.
Ove gật đầu. Hai người đứng đó, im lặng mỉm cười hồi lâu.
— Chiếc xe chạy tốt chứ? – Cuối cùng ông Ove hỏi.
— Như một chiếc đồng hồ Thụy Sỹ. – Ông Rune đáp.
Bọn họ hòa thuận với nhau được hai tháng trước khi lại mâu thuẫn vì hệ thống sưởi. Nhưng những tháng đó thật vui, như bà Anita nói.
Trong những năm tiếp theo, đám người thuê nhà tiếp nối nhau đến rồi đi, phần lớn là trong sự nhẫn nhịn và khoan dung đáng kinh ngạc của ông Ove và ông Rune. Thay đổi góc nhìn có thể làm thay đổi cách ứng xử của con người ta rất nhiều.
Vào một mùa hè giữa thập niên 1990, một phụ nữ dọn đến cùng với cậu con trai bụ bẫm chín tuổi. Cậu bé lập tức giành được thiện cảm của Sonja và Anita. Bố cậu đã bỏ rơi hai mẹ con ngay từ khi cậu còn đỏ hỏn. Tình yêu mới của mẹ cậu là một người đàn ông trạc tứ tuần có cái cổ to khỏe hiện sống cùng với hai mẹ con cậu, và có hơi thở mà cả hai bà hàng xóm đều muốn quên đi. Anh ta ít khi có mặt ở nhà, và hai bà cũng tránh không đặt quá nhiều câu hỏi. Họ cho rằng mẹ của cậu bé nhìn thấy ở anh ta những phẩm chất mà có lẽ họ không nhận ra. “Anh ấy chăm sóc mẹ con tôi, và như hai bà cũng biết rồi đấy, làm mẹ đơn thân không dễ,” có lần cô nói như thế với một nụ cười can đảm, và hai bà hàng xóm quyết định không hỏi thêm.
Lần đầu tiên họ nghe thấy tiếng quát tháo của người đàn ông cổ to vọng sang nhà mình, Sonja và Anita đã quyết định rằng đèn nhà ai nấy rạng. Lần thứ hai, họ tự nhủ rằng gia đình nào chẳng có lúc lục đục, nên có lẽ tình hình cũng không quá nghiêm trọng.
Lần vắng nhà sau đó của người cha dượng cổ to, Sonja mời hai mẹ con nhà bên sang uống cà phê. Người mẹ giải thích với một nụ cười gượng gạo rằng những vết bầm trên mặt của cô là do cô không cẩn thận khi mở cửa tủ bếp. Tối hôm đó, Rune bắt gặp người đàn ông cổ to ngoài bãi đỗ xe. Anh ta bước xuống xe trong trạng thái hoàn toàn say xỉn.
Trong hai đêm tiếp theo, các nhà hàng xóm đều nghe thấy tiếng anh ta la hét cùng với tiếng đồ đạc bị ném xuống sàn. Họ nghe thấy một tiếng thét đau đớn của người phụ nữ, và khi tiếng khóc lóc van xin của cậu bé chín tuổi vọng sang, ông Ove bước ra khỏi nhà mình. Ông Rune đã đứng chờ sẵn ngoài đường.
Hai ông đang ở trong giai đoạn đối đầu nặng nề nhất trong ban điều hành tổ dân phố và đã không nói chuyện với nhau suốt gần một năm. Nhưng lúc này họ chỉ nhìn nhau trong thoáng chốc, rồi im lặng quay vào nhà. Hai ông ăn vận chỉnh tề rồi cùng bước ra đường hai phút sau đó. Họ bấm chuông ngôi nhà ở giữa. Đang trong cơn lôi đình, gã đàn ông cổ to sửng cồ lao vào họ ngay sau khi ra mở cửa, nhưng ông Ove đã đấm thẳng vào sống mũi của anh ta. Anh ta ngã xuống, rồi đứng lên, vớ lấy con dao rượt theo ông. Nhưng anh ta chưa kịp động thủ thì đã dính một cú đấm thôi sơn của ông Rune. Hồi còn phong độ, tướng tá ông Rune cũng khá ngon lành. Chỉ có kẻ ngu mới đi đánh nhau với ông ta.
Hôm sau, người đàn ông bỏ đi và không bao giờ quay lại. Người mẹ trẻ ngủ nhờ nhà ông bà Rune trong hai tuần lễ rồi mới dám ôm con quay về nhà mình. Thế rồi ông Rune và ông Ove đi tới ngân hàng trong thành phố, và ngay tối đó hai bà vợ giải thích cho người mẹ trẻ rằng cô ta có thể tùy nghi coi nó như một món quà, hoặc một khoản vay, nhưng không được bàn cãi. Thế là người phụ nữ trẻ ở lại hẳn ngôi nhà đó cùng với cậu con trai của mình, một cậu bé bụ bẫm thích máy tính tên là Jimmy.
Ông Ove cúi người tới trước và nhìn tấm bia mộ với ánh mắt đặc biệt nghiêm trang.
— Tôi đã nghĩ mình có nhiều thời gian hơn. Để làm… mọi chuyện.
Bà không đáp.
— Tôi biết bà nghĩ thế nào khi tôi gây rắc rối, Sonja. Nhưng lần này bà phải hiểu cho tôi. Ta không thể nói lý lẽ với những người đó.
Ông ấn ngón cái vào lòng bàn tay mình. Tấm bia mộ vẫn cứ trơ trơ không nói không rằng, nhưng ông không cần phải nghe thấy mới biết bà đang nghĩ gì.
Sự im lặng luôn là mánh ưa thích của bà mỗi khi hai người cãi cọ. Dù là bà còn sống hay đã chết.
Sáng hôm đó, ông Ove đã gọi cho sở bảo trợ xã hội hay gì đó. Ông gọi từ nhà của Parvaneh vì nhà ông không còn điện thoại bàn nữa. Parvaneh đã khuyên ông tỏ ra thân thiện và cởi mở. Nhưng mọi thứ khởi đầu không suôn sẻ, vì ông nhanh chóng được nối máy với “nhân viên phụ trách”, không ai khác hơn chính là kẻ mặc áo sơ mi trắng lái chiếc Skoda. Anh ta lập tức cho thấy một mức độ bực bội đáng kể về chiếc xe, vốn vẫn đang nằm kẹt ở cuối con đường phía trước nhà của Rune và Anita. Đúng là Ove có thể thiết lập một vị thế thương lượng tốt hơn nếu ông xin lỗi ngay về chuyện đó, và thậm chí bày tỏ rằng mình lấy làm tiếc vì đã đưa anh ta vào tình trạng không có phương tiện đi lại. Chắc chắn như vậy sẽ tốt hơn là rít lên rằng: “Giờ chắc anh đã học được cách đọc biển báo, đồ con hoang mù chữ!”
Bước tiếp theo của Ove là tìm cách thuyết phục anh ta rằng họ không nên đưa Rune vào viện. Anh ta nói với ông rằng “Đồ con hoang mù chữ” là một sự lựa chọn từ ngữ cực kỳ sai lầm đối với chủ đề ông muốn khơi lên. Sau đó là một loạt những câu nói thô tục văng ra từ cả hai đầu dây, trước khi Ove tuyên bố thẳng thừng rằng mọi
chuyện không thể diễn ra theo cách này. Người ta không thể tới đưa một ông già ra khỏi nhà và tống vào viện dưỡng lão bằng mọi cách, chỉ vì trí nhớ của ông ta có một chút vấn đề. Người đàn ông ở đầu dây bên kia lạnh lùng đáp trả rằng lúc này việc họ tống Rune vào đâu không quan trọng, vì ở tình trạng hiện tại, ông ta có ở chỗ nào cũng chẳng cải thiện được gì mấy. Ove đáp trả bằng một tràng chửi rủa. Và người đàn ông áo trắng ở đầu dây bên kia nói ra một điều hết sức ngu ngốc.
— Quyết định đã được ban hành rồi. Việc điều tra đã tiến hành suốt hai năm qua. Ông không làm gì được đâu Ove. Hoàn toàn không.
Nói đến đó anh ta cúp máy.
Ove nhìn sang phía Parvaneh, rồi nhìn Patrick. Ông dập cái điện thoại của họ xuống bàn bếp và gầm lên rằng mọi người cần một “kế hoạch mới ngay lập tức!” Parvaneh tỏ ra rất thất vọng, trong khi Patrick vội gật đầu, tóm lấy cái nạng và cà nhắc đi nhanh ra cửa. Dường như anh chàng chỉ đợi nghe ông Ove nói câu đó. Năm phút sau, trong sự bất mãn tột cùng của ông, anh ta quay lại với gã Anders đỏm dáng nhà bên. Jimmy vui vẻ lạch bạch theo sau họ.
— Anh ta làm gì ở đây? – Ove hỏi, tay chỉ vào Anders.
— Cháu tưởng bác cần một kế hoạch? – Patrick hỏi lại và hất đầu về phía anh ta, mặt hài lòng thấy rõ.
— Anders là kế hoạch của chúng ta! – Jimmy thốt lên.
Anders nhìn quanh một cách lúng túng, rõ ràng anh ta thấy e ngại trước phản ứng của ông Ove. Nhưng Patrick và Jimmy đã đẩy anh ta vào phòng khách.
— Anh nói với ông ấy đi. – Patrick giục.
— Nói chuyện gì với tôi?
— Thôi được, tôi nghe nói ông gặp một chút rắc rối với người lái chiếc xe Skoda đó, đúng không? – Anders lên tiếng, căng thẳng đưa mắt nhìn Patrick.
Ông Ove sốt ruột gật đầu để Anders nói tiếp.
— Chuyện là thế này, hình như tôi chưa nói với ông về công ty của tôi, đúng không? – Anh ta hỏi tính chất thăm dò.
Ove đút tay vào túi quần, chọn cho mình một tư thế thoải mái. Sau khi anh chàng đỏm dáng giải thích xong, ngay cả một người như ông cũng phải thừa nhận rằng đây là một cơ may rõ ràng.
— Thế cái cây s…. – Ông lên tiếng ngay sau khi Anders nói xong, nhưng im bặt vì nhận được một cú đá khẽ từ Patrick. – Cô bạn gái tóc vàng của anh đâu rồi?
— Chúng tôi chia tay rồi. Cô ta đã dọn đi. – Anders đáp, mắt cụp xuống đất.
Tiếp đó, anh ta giải thích rằng cô ta có vẻ khá bực bội vì ông Ove thù cô ta và con chó. Nhưng sự bực bội đó không có nghĩa lý gì nếu so với cơn thịnh nộ của cô ta khi Anders không nén được cười lúc biết ông đã gọi con cún đó là “nùi giẻ.”
— Bạn trai mới của cô ta đã đến đem đồ đạc của cô ta đi rồi. Bọn họ lét lút hẹn hò nhau đã vài tháng nay. – Anh ta bổ sung.
— Hả! – Parvaneh, Patrick và Jimmy đồng thanh thốt lên.
— Anh ta đi xe Lexus.
— Hả? – Tới lượt ông Ove thốt lên.
Thế rồi, khi người đàn ông áo trắng hút thuốc luôn mồm xuất hiện trên con đường nằm giữa hai dãy nhà vào buổi chiều hôm đó cùng với một cảnh sát viên, để yêu cầu ông Ove giải thoát cho chiếc Skoda, cả chiếc xe lẫn cái rơ-mooc đều đã biến mất. Ông Ove đứng trước cửa nhà, hai tay bình thản đút túi quần, trong lúc đối thủ của ông hoàn toàn đánh mất sự lạnh lùng của mình và bắt đầu la hét văng tục với ông. Ove quả quyết rằng ông không hề biết chuyện gì đã xảy ra, nhưng cũng ôn tồn giải thích rằng tất cả chuyện này đáng lẽ không xảy ra nếu anh ta tôn trọng biển cấm xe cộ lưu thông trong khu dân cư. Tất nhiên ông không nhắc đến việc Anders là chủ một công ty cứu hộ ôtô, và buổi trưa hôm đó một trong những chiếc xe cứu hộ của anh ta đã cẩu chiếc Skoda tới một mỏ khai thác sỏi nằm cách thành phố bốn mươi cây số. Khi tay cảnh sát hỏi liệu ông có trông thấy gì không, Ove nhìn thẳng vào mắt người đàn ông áo trắng và đáp:
— Tôi không biết. Có lẽ tôi quên rồi. Ở tuổi này, trí nhớ người ta bắt đầu kém đi.
Trong lúc tay cảnh sát quan sát chung quanh và tự hỏi vì sao ông Ove lại đứng ngoài đường nếu không có liên quan gì với sự biến mất của chiếc Skoda, ông chỉ nhún vai một cách vô tội và nheo mắt nói với người đàn ông áo trắng:
— Trên tivi vẫn chẳng có gì hay ho cả.
Sự giận dữ làm cho khuôn mặt của anh ta trắng bệch hơn cả màu chiếc áo sơ mi đang mặc. Anh ta đùng đùng bỏ đi, đồng thời lớn tiếng tuyên bố rằng chuyện này “còn lâu mới kết thúc”. Và quả đúng như vậy. Chỉ khoảng một tiếng đồng hồ sau đó, Anita ra mở cửa cho một người bưu tá và được đưa một lá thư từ bên bảo trợ xã hội, ký tên bởi người đàn ông mặc áo trắng hút thuốc luôn mồm. Trong thư đề rành rọt ngày giờ họ sẽ đưa chồng bà vào viện dưỡng lão.
Thế nên giờ đây ông Ove tới trước mộ bà Sonja và tìm cách nói lời xin lỗi.
— Bà rất bực mình mỗi khi tôi đấu tranh với người ta, tôi biết chứ. Nhưng thực tế là thế này: bà sẽ chỉ phải chờ tôi thêm một chút ở trên đó. Tôi chưa thể ra đi ngay được.
Nói đoạn ông đào cây hoa chết cứng lên, trồng cây mới, rồi đứng dậy, gập ghế lại và đi về phía bãi đỗ xe. Vừa đi ông vừa lẩm bẩm gì đó đại loại như “bởi vì cuộc chiến chết tiệt đã bắt đầu.”