Bà Sonja từng nói rằng để hiểu những người như Ove và Rune, người ta phải xác định ngay từ đầu rằng họ là hai con người sinh nhầm thời đại. Những con người chỉ chờ đợi một vài thứ đơn giản từ cuộc sống. Một mái nhà trên đầu, một con phố yên tĩnh, một chiếc xe đàng hoàng, và một người phụ nữ để yêu thương trọn đời. Một công việc mà họ thấy có ích. Một ngôi nhà có những thứ đều đặn bị hỏng để họ luôn có cái mà sửa.
“Mọi người đều muốn sống một cuộc sống đàng hoàng. Nhưng định nghĩa của hai chữ đó khác nhau với mỗi người,” bà từng nói như vậy. Với người như Ove và Rune, đàng hoàng chỉ đơn giản là họ phải tự xoay xở, không dựa dẫm vào người khác một khi đã trưởng thành. Họ cảm thấy tự hào khi có thể kiểm soát. Khi làm đúng. Khi biết con đường nào cần phải đi, và làm thế nào vặn một con ốc. Những người như Ove và Rune thuộc về một thế hệ mà người ta thể hiện mình qua việc họ làm, chứ không phải qua những gì họ nói.
Tất nhiên, bà biết Ove không biết cách sống chung với nỗi giận dữ không tên của ông. Ove cần gắn nhãn cho nó, phân loại nó. Do vậy khi những người đàn ông mặc áo trắng ở hội đồng, những người mà không người bình thường nào nhớ nổi tên, ép bà làm những chuyện bà không muốn – chấm dứt công việc, rời khỏi ngôi nhà của mình, chấp nhận rằng bà không đáng giá bằng một người khỏe mạnh đi lại bình thường, và chấp nhận rằng bà sắp chết – thì Ove lập tức chống lại họ. Từ những đơn thư gửi cho báo chí và tòa án, cho tới những thứ nhỏ nhặt nhất như một cái dốc dành cho xe lăn ở trường học. Ông đấu tranh bảo vệ bà trước những người mặc áo trắng một cách kiên trì đến nỗi rốt cuộc ông bắt đầu quy trách nhiệm cho họ về tất cả những chuyện đã xảy ra với Sonja và đứa trẻ.
Thế rồi bà bỏ lại ông một mình giữa một thế giới mà ông không còn hiểu nổi nữa.
Đêm hôm đó, Ove và con mèo ăn tối và xem tivi một lúc, rồi ông tắt đèn phòng khách và lên gác. Con mèo cảnh giác bám theo ông sát gót, như thể nó linh cảm được ông sắp giấu nó làm một điều gì đó. Trong lúc ông cởi quần áo, nó ngồi trên sàn phòng ngủ với vẻ mặt của một người đang cố hiểu một trò ảo thuật.
Ông Ove lên giường nằm chờ trong khi con mèo chết tiệt bên phía giường của bà Sonja mất hơn một tiếng đồng hồ mới chịu ngủ. Dĩ nhiên ông hành động như vậy không phải vì ông thấy có bổn phận phải chiều lòng nó mà chỉ đơn giản là ông không có sức lực để tranh cãi với nó. Ông không thể giải thích khái niệm sống chết cho một con vật mà ngay đến bộ lông của mình còn không tự chăm sóc được.
Khi con mèo rốt cuộc cũng nằm ngửa trên gối của Sonja và há miệng ngáy ro ro, ông Ove rời khỏi giường, khẽ khàng hết mức có thể. Ông xuống phòng khách, lấy
khẩu súng giấu sau máy sưởi, rồi lấy bốn tấm vải dầu rất dày mà ông đã mang từ trong lán ra và nhét trong tủ cất chổi để con mèo không tìm thấy. Ông bắt đầu căng chúng lên tường hành lang. Sau khi cân nhắc khá kỹ, ông đã quyết định rằng đó là nơi tốt nhất để làm chuyện này, vì diện tích bề mặt của nó nhỏ nhất. Ông đoán sẽ có nhiều vết bẩn tung tóe khi người ta bắn vào đầu và ông không thích để lại một bãi chiến trường lộn xộn hơn mức cần thiết. Sonja không thích ông bày bừa trong nhà.
Ông đã lại mặc bộ com-lê và đi giày. Bộ đồ vẫn còn bẩn và khét lẹt mùi khói xe, nhưng đành phải thế thôi. Ông ướm thử khẩu súng trường trên tay, như thể muốn xác định trọng tâm của nó. Như thể chuyện đó đóng một vai trò quyết định cho tương lai của kế hoạch. Ông lật khẩu súng tới lui, vặn thử rồi bẻ cái nòng như muốn gập đôi nó lại. Không phải ông am hiểu về hỏa khí, chẳng qua ông muốn biết xem nó có phải là thứ có chất lượng tốt hay không, có thể nói như thế. Và bởi vì ông cho rằng người ta không thể kiểm tra chất lượng của một khẩu súng bằng cách đá nó, ông quyết định bẻ và kéo nó xem thế nào.
Trong lúc làm chuyện đó, Ove bất ngờ nhận ra việc mặc bộ đồ vía của mình là một ý tưởng rất dở. Bộ đồ sẽ bị dây rất nhiều máu, ông đoán thế. Như vậy thì dở quá. Thế là ông đặt súng xuống, quay vào phòng khách, cởi đồ ra rồi cẩn thận gấp nó lại và đặt nó bên cạnh đôi giày đi lễ nhà thờ. Sau đó, ông lấy di thư ra và viết thêm dòng chữ “Chôn tôi trong bộ đồ này” bên dưới mục “Thu xếp tang lễ”. Ông đặt lá thư trên đống quần áo. Ông đã ghi rõ ràng trong đó là không được làm rùm beng. Không tổ chức tang lễ ồn ào hoặc những thứ vớ vẩn tương tự. Cứ chôn ông xuống đất bên cạnh bà Sonja, thế là xong. Vị trí chôn cất đã được chuẩn bị và trả tiền xong, ông không quên cho tiền mặt vào phong bì để chi cho khâu vận chuyển.
Thế rồi, trên người mặc độc chiếc quần đùi, Ove quay ra hành lang và cầm khẩu súng lên. Ông thoáng thấy hình ảnh của mình trong gương. Cũng phải đến ba mươi lăm năm nay ông không nhìn mình trong tình trạng như thế này. Ông vẫn còn khá cơ bắp và lực lưỡng. Chắc chắn là khỏe hơn hầu hết đàn ông cùng độ tuổi. Nhưng có gì đó đã xảy ra với làn da của ông, khiến cho ông trông như đang chảy ra. Thật tệ.
Trong nhà rất yên ắng. Thật ra là cả khu phố đều yên ắng. Đến lúc này ông mới nhận ra con mèo có thể thức giấc khi nghe thấy tiếng súng. Con vật tội nghiệp chắc sẽ sợ lắm. Ông nghĩ về chuyện đó một lúc lâu, rồi quyết định đặt khẩu súng sang bên để đi vào trong bếp bật radio. Không phải ông cần tiếng nhạc đưa tiễn mình, và ông càng không thích việc cái radio làm công tơ điện tiếp tục quay sau khi ông ra đi. Chỉ là nếu như con mèo thức giấc vì tiếng nổ, nó có thể nghĩ rằng đó chỉ là một phần của những ca khúc nhạc pop được phát ra rả trên radio hiện nay. Và nó sẽ ngủ trở lại.
Radio không phải đang phát những bài nhạc pop hiện đại, theo như ông nghe thấy trong khi quay ra hành lang và cầm khẩu súng lên. Họ đang đọc bản tin địa phương. Ông đứng im một lúc, lắng nghe. Không phải việc nghe tin tức thời sự lúc ta sắp sửa tự bắn vào đầu có gì quan trọng, chẳng qua ông nghĩ cũng không hại gì nếu cập
nhật tình hình một chút. Đang là phần dự báo thời tiết. Tiếp đó là tin kinh tế. Tình hình giao thông. Và tầm quan trọng của việc chủ nhân các ngôi nhà đề cao cảnh giác trong dịp cuối tuần vì số lượng các vụ đột nhập đang tăng mạnh khắp thành phố. “Bọn vô lại chết tiệt,” ông lẩm bẩm, tay siết khẩu súng chặt hơn.
Trong một diễn biến khác, việc ông Ove đang cầm súng là điều mà hai cậu nhóc vô hại Adrian và Mirsad lẽ ra nên được biết trước khi cả hai tiến đến cửa nhà ông vài giây sau đó. Nếu biết thì hai đứa đã hiểu rằng tiếng lạo xạo của những bước chân trên tuyết không làm ông Ove tự nhủ: “Có khách đến giờ này, quý hóa quá!” mà là “Chờ đó, bọn khốn!” Nếu biết thì chúng đã nhận ra rằng với độc chiếc quần đùi trên người và khẩu súng trường có tuổi đời ba phần tư thế kỷ trên tay, ông Ove sẽ đạp tung cửa như một gã Rambo về vườn. Và nếu biết thì Adrian đã không kêu ré lên một tiếng kinh thiên động địa, cũng như không hoảng loạn quay gót để rồi đâm sầm vào vách tường của lán dụng cụ, thiếu điều bất tỉnh nhân sự.
Phải mất vài giây la hét om sòm, Mirsad mới có thời gian để thanh minh rằng chúng là hai đứa vô hại, chứ không phải bọn vô lại, và ông Ove hiểu được chuyện gì đang diễn ra. Trước đó thì ông đã kịp chĩa súng vào hai đứa, làm cho Adrian ré lên như còi báo không kích.
— Suỵt! Các cậu làm con mèo thức dậy bây giờ! – Ove rít lên giận dữ trong lúc Adrian loạng choạng lùi lại, trán nổi một cục u to như quả trứng gà. – Hai cậu làm cái quái gì ở đây vào giờ này? – Ông vẫn tiếp tục chĩa súng vào chúng. – Bây giờ là nửa đêm rồi còn gì?
Mirsad từ từ đặt cái túi to trong tay xuống tuyết, còn Adrian thì giơ hai tay lên trời như thể cậu ta sắp bị cướp, để rồi mất thăng bằng và ngã xuống tuyết một lần nữa.
— Đây là ý của Adrian. – Mirsad nói, mắt nhìn xuống đất.
Ove nhận ra cậu ta không kẻ mắt.
— Mirsad công khai rồi, ông biết không! – Adrian thốt lên, tay ôm trán trong lúc lảo đảo đi men theo tường lán.
— Cái gì?
— Anh… anh ấy công khai chuyện… – Adrian ngập ngừng, dường như bị phân tâm một phần vì việc một ông già giận dữ mặc đồ lót đang đứng chĩa súng vào mình, phần vì cậu ta tin rằng mình đã bị chấn thương sọ não.
Mirsad đứng thẳng người lại và gật đầu, nói thẳng luôn:
— Tôi đã công khai giới tính của mình với bố.
Đôi mắt của ông Ove bớt đe dọa đi một chút. Nhưng ông vẫn chưa hạ súng xuống.
— Bố tôi ghét cay ghét đắng dân đồng tính. Ông ấy luôn nói là sẽ tự sát nếu phát hiện ra con mình đồng tính. – Mirsad nói tiếp.
Sau vài giây im lặng, cậu ta thêm vào:
— Ông ấy đã không tiếp nhận chuyện này một cách vui vẻ. Ông có thể chắc chắn về điều đó.
— Ông đuổi anh ấy ra đường! – Adrian bổ sung.
Mirsad nhặt chiếc túi dưới đất lên và gật đầu xác nhận.
— Đây là một ý tưởng ngu ngốc. Chúng tôi không nên thử…
— Thử chuyện gì? – Ove cắt ngang, giọng khàn đi.
Ông đã mở cửa bước ra ngoài giữa lúc nhiệt độ xuống dưới không với độc một chiếc quần lót trên người, nên ông có quyền được biết lý do.
Mirsad hít một hơi thật sâu, dường như đang cố nuốt sĩ diện vào trong.
— Bố cho rằng tôi là đứa biến thái và không được chào đón trong ngôi nhà của ông ấy với… “sự khác người” của tôi. – Cậu ta nuốt nước bọt trước khi nói ra chữ “khác người.”
— Bởi vì cậu là bóng hả? – Ông Ove hỏi lại.
Mirsad gật đầu.
— Tôi không có người quen nào trong thành phố. Tôi định ở nhờ nhà Adrian đêm nay, nhưng bạn trai mới của mẹ cậu ấy đang ở đó…
Cậu ta im bặt, rồi lắc đầu, như thể đang cảm thấy mình cực kỳ ngu ngốc.
— Đây là một ý tưởng ngớ ngẩn. – Nói đoạn Mirsad quay lưng bỏ đi.
Adrian thì ngược lại. Cậu ta đã phục hồi được máu tranh luận của mình và lật đật đạp tuyết bước tới chỗ ông Ove.
— Con bà nó chứ, Ove! Ông có cả đống chỗ trong nhà. Bởi vậy bọn tôi mới nghĩ là anh ấy có thể trú tạm đêm nay ở đây.
— Ở đây? Cái nhà này không phải là khách sạn! – Ông vừa nói vừa nâng súng lên ngang tầm ngực Adrian.
Cậu ta cứng người. Thấy vậy, Mirsad vội băng qua tuyết và đặt tay lên khẩu súng.
— Chúng tôi không có nơi nào khác để đi. Xin ông! – Cậu nói khẽ trong lúc nhẹ nhàng đẩy nòng súng ra khỏi ngực Adrian.
Trông Ove có vẻ đã bình tĩnh hơn. Ông hạ vũ khí xuống. Khi ông bất giác lùi một chút vào trong cửa, như thể đã ý thức được cái lạnh đang bao trùm cơ thể ăn mặc
phong phanh của mình, ông thoáng nhìn thấy tấm ảnh của bà Sonja trong hành lang. Chiếc váy màu đỏ. Chuyến xe đi Tây Ban Nha lúc bà có mang. Ông đã nhiều lần yêu cầu bà tháo tấm ảnh đó xuống, nhưng bà từ chối. Bà bảo “đây là một kỷ niệm cũng như mọi kỷ niệm khác”. Cứng đầu quá thể.
Thế đấy, ngày hôm nay lẽ ra là ngày ông chết. Thay vào đó, buổi sáng hôm sau ông thức giấc với không chỉ một con mèo, mà cả một cậu “trai cong” trú ngụ trong ngôi nhà của mình. Sonja chắc sẽ thích chuyện này. Bà vốn thích khách sạn mà.