Thánh Gióng là một nhân vật trong truyền thuyết Việt Nam, một trong bốn vị thánh mà người Việt gọi là Tứ bất tử trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Ông được xem là tượng trưng cho tinh thần chống ngoại xâm và sức mạnh tuổi trẻ.
Truyền thuyết Thánh Gióng được xem là một trong những truyện cổ tích được đọc và tìm kiếm nhiều trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam. Cùng thienduongtruyen đọc lại nội dung đầy đủ của truyện này nhé.
Đời (vua) Hùng Vương thứ Sáu, nước Tàu ở phía bắc chỉ muốn sang chiếm nước Nam ta. Vua Hùng hiện ra dạy sai người đi khắp nước mời thần xuống giúp chống giặc.
Bấy giờ ở làng Phù Đổng, tỉnh Bắc Ninh ngày nay, có một người đàn bà đã 60 tuổi. Một hôm bà ra đồng ruộng thấy có một vết chân rất to lớn, bà đặt chân vào thì khi về nhà bà có thai. Bà sinh được một con trai và đặt tên là Gióng.
Gióng lên ba tuổi mà không biết nói.
Một hôm vua Hùng sai người đi tìm người tài giỏi ra đánh giặc. Gióng tự nhiên nói với mẹ mời sứ giả đến. Gióng bảo sứ giả về đúc một con ngựa sắt và một thanh gươm sắt, đưa đến cho chàng đi giết giặc. Bấy giờ Gióng vươn vai thành người lớn, ăn biết bao nhiêu cơm, thịt cũng không no, mặc quần áo rộng cỡ nào cũng thấy chật.
Sứ giả về tâu lại sự việc với vua. Khi đã đem ngựa và gươm sắt đến, Gióng đội mũ, cầm gươm phóng lên ngựa sắt, xông ra trận như bão táp, đi đến đâu Gióng cũng chém giặc như chém cỏ rác. Khi gươm bị gãy, Gióng nhổ các bụi tre bên đường quăng ném vào quân địch.
Đánh tan giặc, Gióng thẳng bay lên núi Sóc, trút bỏ quần áo lại rồi bay thẳng lên trời. Ngày nay còn thấy các hồ ao là dấu vết chân ngựa sắt để lại. Khu rừng giặc bị đốt cháy còn mang tên là rừng Cháy. Người dân lập miếu thờ Gióng gọi là thánh Gióng đã hoá thân cứu dân Việt.
I. Đọc – Hiểu văn bản
Câu 1 trang 22 – SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Trong truyện Thánh Gióng có những nhân vật nào ? Ai là nhân vật chính ? Nhân vật chính này được xây dựng bằng rất nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo và giàu ý nghĩa. Em hãy tìm và liệt kê ra những chi tiết đó.
a) Truyện “Thánh Gióng” có các nhân vật: Thánh Gióng, cha mẹ Gióng, sứ giả, nhà vua, dân làng, giặc Ân.
b) Nhân vật chính là: Thánh Gióng
c) Những chi tiết tưởng tượng kì ảo:
– Sự sinh thành của Thánh Gióng:
+ Bà mẹ chỉ ướm vết chân mà thụ thai.
+ Bình thường sau chín tháng mười ngày người mẹ sinh con. Mẹ Thánh Gióng mang thai 12 tháng.
– Lên 3 tuổi mà Gióng không biết đi, không biết nói cười.
– Khi nghe tiếng sứ giả, bỗng nhiên Gióng cất tiếng nói. Tiếng nói đầu tiên là bảo mẹ mời sứ giả vào, đòi có vũ khí, áo giáp để đánh giặc.
– Từ khi gặp sứ giả, Gióng lớn nhanh như thổi.
– Khi có ngựa và vũ khí, chú bé vươn vai bỗng thành tráng sĩ.
– Ngựa sắt phun lửa, xông vào giết giặc.
– Đánh tan giặc, Thánh Gióng bay lên trời.
Câu 2 trang 22 – SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Theo em, các chi tiết sau dây có ý nghĩa như thế nào ?
a) Tiếng nói đầu tiên là tiếng nói đánh giặc: Gióng sinh ra là để chuẩn bị cho việc cứu non sông đang lâm vào nguy hiểm. Đó là ý thức thường trực và cao cả của người Việt Nam trong sự nghiệp cứu nước, luôn bị các thế lực ngoại bang đe dọa xóa sổ.
b) Gióng đòi đồ sắt là muốn có những vũ khí tốt nhất của thời đại để tiêu diệt quân thù. Muốn chống giặc phải lưu tâm đến những vũ khí hữu hiệu.
c) Bà con góp gạo nuôi Gióng – Người anh hùng có sức mạnh được nuôi dưỡng từ những điều bình thường, giản dị.
d) Gióng bỗng chốc thành tráng sĩ: Vì nhiệm vụ cứu nước không thể chậm trễ. Cuộc chiến đòi hỏi dân tộc ta phải có một sức mạnh phi thường, vượt bậc để đối phó với giặc ngoại xâm.
đ) Chi tiết này có ý nghĩa về sự khắc phục khó khăn để chống giặc. Cây cỏ khi cần thiết cũng có thể biến thành vũ khí, nhất là cây tre – loại cây tiêu biểu của dân tộc Việt Nam.
e) Gióng đánh giặc xong, cởi áo giáp sắt để lại và bay thẳng về trời cho thấy người anh hùng ấy vì nghĩa lớn cao cả không màng tới công danh phú quý.
Câu 3 trang 23 – SGK Ngữ Văn 8 tập 1: Hãy nêu ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng.
– Thánh Gióng là hình tượng tiêu biểu của người anh hùng đánh giặc cứu nước.
– Thánh Gióng mang nhiều nguồn sức mạnh:
+ Thần linh (vết chân)
+ Cộng đồng (dân làng góp gạo nuôi Gióng)
+ Vũ khí bằng sắt (thành tựu kĩ thuật)
+ Thiên nhiên, đất nước (tre làng)
– Từ truyền thuyết chống giặc và thắng giặc, nhân dân đã thần thánh hóa những người anh hùng thành Thánh Gióng, tượng trưng cho lòng yêu nước, khả năng và sức mạnh quật khởi của dân tộc.
Câu 4 trang 23 – SGK Ngữ Văn 8 tập 1: Truyền thuyết thường liên quan đến sự thật lịch sử. Theo em, truyện Thánh Gióng có liên quan đến sự thật lịch sử nào ?
– Thời đại Hùng Vương, dân tộc ta luôn phải chống giặc ngoại xâm phương Bắc để bảo vệ độc lập.
– Vũ khí của quân ta ngày càng tốt hơn, hiện đại hơn.
– Trong việc chống ngoại xâm, chúng ta huy động sức mạnh của cả cộng đồng, tất cả già trẻ, gái trai, dùng tất cả các phương tiện để chống giặc.
II. Luyện tập
Câu 1 trang 24 – SGK Ngữ Văn 8 tập 1: Hình ảnh nào của Gióng là hình ảnh đẹp nhất trong tâm trí em ?
Trả lời : Có thể chọn 1 trong các hình ánh sau:
– Hình ảnh Gióng khi nghe sứ giả rao, bỗng dưng cất tiếng nói: “Mẹ ra mời sứ giả vào đây”;
– Hình ảnh Gióng lớn nhanh như thổi, vươn vai biến thành một tráng sĩ;
– Hình ảnh Gióng mặc áo giáp sắt nhảy lên mình ngựa;
– Hình ảnh Gióng nhổ tre đánh giặc, …
Câu 2 trang 24 – SGK Ngữ Văn 8 tập 1: Theo em, tại sao hội thi thể thao trong nhà trường phổ thông lại mang tên Hội khỏe Phù Đổng?
Trả lời: Hội thi thể thao trong nhà trường phổ thông lại mang tên Hội khỏe Phù Đổng bởi vì: Đó là hội thi biểu dương sức khỏe, lấy ý nghĩa từ truyền thuyết đẹp đẽ về chàng trai làng Phù Đổng (Thánh Gióng) làm biểu tượng cho ý chí và tinh thần yêu nước.
Đó là vào thời Vua Hùng thứ sáu. Đất nước thật thanh bình, mọi người đều hưởng ấm no hạnh phúc. Thế nhưng vợ chồng già chúng tôi chứ cui cút trong gian nhà tranh vắng tiếng trẻ con. Một hôm, tôi đi ra đồng thấy một dấu chân khác lạ. Phần thì tò mò, phần thì vừa thấy thần báo mộng trong đêm, tôi đặt chân ướm thử. Không ngờ về nhà thụ thai.
Chờ hết chín tháng mười ngày vẫn chưa sanh, ông nhà tôi lo quá. Nhưng đến tháng mười hai thì vợ chồng tôi đã có con. Chao ôi, một đứa bé mặt mũi khôi ngô như một tiên đồng. Chúng tôi mừng lắm. Nhưng chăm chút hoài mà thằng bé vẫn cứ như lúc lọt lòng. Đã ba năm tuổi mà nó không biết đi, không biết nói, biết cười.
Rồi một hôm loa sứ giả truyền tin giặc Ân đã đến xâm phạm bờ cõi, vua Hùng đang kén chọn người tài giỏi ra công giết giặc. Thằng bé nhà tôi bỗng níu tay áo, và nó cất tiếng: “Mẹ ơi, mẹ ra mời sứ giả vào đây cho con”. Hai vợ chồng tôi bàng hoàng nhìn nhau, tôi vội chạy ra mời sứ giả vào nhà. Thằng bé mắt long lanh và nói sang sảng như phán truyền: “Ông về tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi sắt, áo giáp sắt, ta sẽ phá tan giặc!”. Sứ giả sửng sốt rồi kính cẩn chào chúng tôi ra về. Tôi và chồng tôi chạy lại ôm con mà mừng khôn xiết. Từ đó thằng bé lớn nhanh như thổi, cơm ăn mấy cũng không no, áo vừa mặc xong đã đứt chỉ. Bà con lối xóm biết chuyện họ rất phấn khởi ngày đêm tấp nập nấu cơm, đội ca, may vá cho thằng bé rất chu đáo. Ai cũng hy vọng Gióng sớm ra giết giặc trừ họa cho mọi người.
Giặc đã đến chân núi Châu Sơn. Mọi người hoảng hốt nhìn Gióng như cầu cứu. Cũng may nhà vua đã cho đưa đến con ngựa sắt, áo giáp sắt và roi sắt. Thằng bé bỗng đứng dậy vươn vai một cái, nó to lớn và mạnh mẽ khác thường. Nó mặc giáp sắt, cầm roi sắt và leo lên ngựa sắt. Nó vỗ vào mông ngựa, ngựa hét vang phun một luồng bão lửa về phía trước. Trông thằng Gióng giờ đây oai phong lẫm liệt như tướng nhà Trời. Nó khẽ gật đầu chào mọi người rồi phi như bay ra nơi có giặc.
Nghe mấy người đi theo Gióng, cùng Gióng giết giặc kể lại thì nó đã cầm roi sắt tả xung hữu đột vào giặc chết như rạ. Đang xông xáo như vậy thì roi sắt va vào núi và bị gãy. Gióng nhà tôi mới nhổ bụi tre bên đường quật một đám tan quân còn lại. Nó truy đuổi giặc đến núi Minh Sóc và tại đây có cởi áo giáp sắt để ngay ngắn trên tảng đá rồi cùng ngựa sắt bay về Trời.
Mọi người đã lập đền thờ ngay trong làng. Và vua Hùng cũng phong cho tôi là Phù Đổng Thiên Vương. Nghe nói ở Gia Bình có những bụi tre đằng ngà màu vàng óng. Chính ngựa Gióng đã phun lửa mà nó cháy sém như vậy đấy.
Và bà con có biết không? Những ao hồ chi chít ở địa phương ta là dấu chân của con ngựa sắt ghê gớm mà Gióng cưỡi đấy. Tôi cũng muốn lưu ý mọi người cái làng Cháy hiện nay sở dĩ có tên gọi như vậy là do ngựa Gióng phun lựa và đốt trụi cả một làng. Cũng may là bà con đã chạy giặc hết rồi không thì thật là thảm họa.
Vợ chồng ta rất tự hào vì đã có một đứa con dũng cảm giết giặc bảo vệ cuộc sống ấm no cho mọi người. Chúng tôi thật tự hào bởi mỗi lúc ra đường mọi người đều kính nể và nói: “Hai người ấy là cha mẹ của Phù Đổng Thiên Vương đó”. Đó bà con hãy chờ coi, thằng Gióng nhà tôi trước lúc bay về trời có nhắm rằng khi nào cha mẹ già yếu nó sẽ trở lại chăm sóc chúng tôi. Chúng tôi đang chờ và cái ngày ấy rồi sẽ đến thôi phải không bà con?
