Kiêu Hãnh Và Định Kiến - Chương 29

Sự đắc thắng của anh Collins sau khi họ nhận được lời mời như thế là trọn vẹn. Cơ hội được trình bày cho những người khách, đang ngạc nhiên, thấy quyền thế của vị Phu nhân bảo trợ của anh, và thấy thái độ lịch sự của bà đối với anh và cô vợ của anh, là đúng theo những gì anh đã mong muốn. Cơ hội như thế lại đến khá nhanh, chứng tỏ tính hòa đồng của Phu nhân với kẻ dưới mà anh không biết phải ngưỡng mộ thế nào cho xứng. Anh nói:

– Tôi phải thú thật đáng lẽ tôi không nên lấy làm ngạc nhiên về việc Phu nhân mời chúng ta đến vào chủ nhật này để dùng trà và bữa tối tại Rosings. Theo những gì tôi biết về lòng ân cần của Phu nhân, việc này sẽ xảy ra. Nhưng ai lại có thể tiên liệu lòng ân cần đến thế? Ai lại có thể tưởng tượng rằng chúng ta sẽ nhận được lời mời ăn tối (lại là lời mời cho tất cả mọi người) ngay khi các vị vừa đến!

Ngài William đáp:

– Tôi ít ngạc nhiên hơn về chuyện đã xảy ra, do hoàn cảnh của cuộc đời tôi đã giúp tôi hiểu biết về tư cách thật sự của giới thượng lưu. Nói về triều đình, những trường hợp gia giáo nho nhã như thế thì không hiếm.

Cả ngày hôm ấy và sáng hôm sau, hầu như họ không nói đến chuyện gì khác ngoại trừ chuyến thăm viếng Rosings sắp đến. Anh Collins cẩn thận chỉ dẫn ba người khách về những gì họ sẽ gặp, để khung cảnh của những gian phòng như thế, nhiều gia nhân như thế, và buổi ăn tối huy hoàng như thế không làm họ choáng ngợp. Anh nói riêng vói Elizabeth:

– Cô em thân yêu. Cô không nên hồi hộp về dáng vẻ bề ngoài của mình. Phu nhân không hề đòi hỏi chúng ta phải ăn mặc thanh lịch, nên Phu nhân và cô con gái cũng ăn mặc bình thường. Tôi xin góp ý rằng cô chỉ cần mặc bộ trang phục nào đẹp hơn các bộ khác, không cần gì hơn. Phu nhân Cartherine sẽ không nghĩ xấu về cô nếu cô ăn mặc giản dị. Bà ấy muốn mọi người cứ giữ bản sắc riêng của giai cấp họ.

Trong khi họ đang sửa soạn, anh đi đến mỗi phòng hai hoặc ba lần để yêu cầu họ nên nhanh chóng, vì Phu nhân rất ghét phải chờ đợi bữa ăn tối của bà. Maria Lucas kinh hãi với những chi tiết ghê gớm như thế về Phu nhân và lối sống của bà. Cô không quen giao tiếp, cô chuẩn bị dự tiệc ở Rosings với mọi lo lắng như cha cô khi ông được tấn phong Hiệp Sĩ tại điện St. James.

Vì thời tiết tốt, họ đi bộ nhàn nhã khoảng nửa dặm đường, xuyên qua một khu vườn cây. Mỗi khu vườn đều có vẻ đẹp riêng và toàn cảnh đặc thù. Elizabeth vui với khung cảnh, tuy cô không tỏ ra phấn khích theo cách anh Collins hy vọng cảnh vật khơi dậy cho cô. Cô lơ đãng nghe anh nói về số cửa sổ trên mặt tiền ngôi dinh thự và về chi phí đánh bóng mà ngài Lewis De Bourgh phải bỏ ra.

Khi họ đi lên những bậc thềm dẫn đến tiền sảnh, Maria càng lúc càng thêm hốt hoảng, ngay cả ngài William cũng không thể hoàn toàn bình tĩnh. Riêng tính khí can đảm của Elizabeth không bỏ rơi cô. Cô không nghe điều gì về Phu nhân Catherine cho thấy những tài năng khác thường hay đức tính thần diệu. Riêng về phong cách đường bệ do tiền của và địa vị, cô nghĩ cô có thể chứng kiến mà không phải kinh sợ.

Từ tiền sảnh, nơi anh Collins cuồng nhiệt chỉ ra những nét cân đối hài hòa và những hoa văn trang trí, họ đi theo gia nhân ngang qua gian tiền phòng rồi bước vào một gian phòng, nơi Phu nhân Catherine, cô con gái và bà Jenkinson đang ngồi. Phu nhân, với dáng vẻ hạ mình trịnh trọng, đứng dậy đón tiếp họ. Vì bà Collins đã thỏa thuận với anh chồng rằng việc giới thiệu phải hoàn toàn là nhiệm vụ của bà, bà thực hiện với phong thái đúng cách, không có những lời xin lỗi và cám ơn mà anh chồng có thể nghĩ là cần thiết.

Mặc dù đã có mặt ở Điện St. James, ngài William vẫn cảm thấy hoàn toàn kính sợ do khung cảnh huy hoàng chung quanh ông, cho đến nỗi ông chỉ có can đảm cúi mình chào thật thấp rồi ngồi xuống mà không nói được lời nào. Cô con gái của ông, kinh hãi đến mức hầu như mất hết mọi tri giác, ngồi trên mép ghế, không biết phải quay nhìn về hướng nào. Elizabeth cảm thấy mình khá bình đẳng với khung cảnh, có thể thản nhiên quan sát ba phụ nữ trước mặt mình. Phu nhân Catherine có vóc người cao, to lớn, với những nét rắn rỏi mà một thời có thể xinh đẹp. Thái độ cũng như cử chỉ đón tiếp của bà không có tính cách muốn thu phục cảm tình, chẳng hạn như giúp khách mời quên đi vị thế thấp kém của họ. Khi im lặng, bà không có vẻ kinh khủng, nhưng mỗi câu nói của bà đều có giọng điệu uy quyền như thể muốn chứng tỏ địa vị của mình. Bà khiến Elizabeth nhớ ngay đến anh Wickham, theo những gì đã quan sát, cô tin bà đúng là mẫu người anh đã tả.

Sau khi đã xem xét bà mẹ, với gương mặt và cử chỉ phảng phất giống anh Darcy, cô quay qua nhìn cô con gái. Cô thấy Maria ngạc nhiên là có lý, vì cô gái quá mảnh khảnh và quá thấp bé. Hai mẹ con không có gì giống nhau về vóc dáng hay gương mặt. Cô De Bourgh có nước da xanh xao, bệnh hoạn; nét mặt của cô không có gì đặc biệt tuy không phải xấu. Cô nói rất ít ngoại trừ khi cô nói với bà Jenkinson, với giọng nhỏ nhẹ. Bà này không có gì đặc sắc về bề ngoài, chỉ để ý đến lời cô nói.

Ngồi được ít phút, họ được dẫn đến một cửa sổ để ngắm cảnh. Anh Collins đi theo để chỉ ra những vẻ đẹp, và Phu nhân Catherine lịch sự cho biết cảnh vật đẹp hơn vào mùa hè.

Bữa ăn tối vô cùng thịnh soạn. Có tất cả gia nhân và mọi thứ ly tách bát đĩa mà anh Collins đã nói tới. Vì anh đã được báo trước, anh ngồi xuống ở cuối bàn; theo ý muốn của Phu nhân, rồi ra vẻ như thể cuộc đời không còn gì vĩ đại hơn cho anh, anh cắt thức ăn, rồi vừa ăn vừa ngợi khen với tất cả ngôn từ nhanh nhảu. Mọi món ăn đều được tán dương, trước hết qua lời lẽ của anh, rồi đến lời lẽ của ngài William, hiện đã đủ hoàn hồn để phụ hoạ mọi lời anh con rể nói, theo cung cách mà Elizabeth tự hỏi liệu Phu nhân Catherine có thể chịu đựng được không. Nhưng Phu nhân Catherine dường như lấy làm hài lòng với ngôn từ ca tụng quá đáng, nở những nụ cười rất hòa nhã, nhất là khi có món ăn mới lạ đối với họ. Họ không chuyện trò với nhau nhiều. Elizabeth sẵn sàng tiếp chuyện mỗi khi được hỏi đến, nhưng cô ngồi giữa Charlotte và cô De Bourgh – cô trước chỉ tập trung nghe Phu nhân Catherine nói, còn cô sau không nói một lời trong suốt bữa ăn. Bà Jenkinson chủ yếu lo để tâm theo dõi việc ăn uống của cô De Bourgh, nài ép cô ăn vài món; lo lắng cô ăn không ngon. Maria thì không thể nói gì; cánh đàn ông chỉ biết ăn uống và tán thưởng.

Khi các phụ nữ trở ra phòng khách, họ không làm gì hơn là nghe Phu nhân Catherine nói. Bà nói không ngừng nghỉ cho đến khi gia nhân mang cà phê ra. Bà cho ý kiến về mọi đề tài với cung cách quả quyết như thể nhằm minh chứng rằng bà không quen bị tranh cãi. Bà hỏi han một cách hiểu biết và tỉ mỉ về những lo toan trong đời sống gia đình của Charlotte, cho cô nhiều ý kiến về việc quản lý mọi chuyện; bà bảo cô phải biết làm thế nào điều phối mọi việc trong một gia đình nhỏ; bà chỉ dẫn cô cách chăm sóc đàn bò và gia cầm của cô. Elizabeth nhận thấy không có việc gì lọt qua sự chú ý của bà, nên bà có cơ hội áp đặt ý kiến của bà lên người khác. Giữa những khoảng thời gian nói chuyện với bà Collins, Phu nhân hỏi han Maria và Elizabeth nhiều câu, đặc biệt là hỏi Elizabeth. Bà biết về Elizabeth ít nhất, bà nhận xét với bà Collins rằng Elizabeth là một mẫu người con gái hiền dịu, xinh xắn. Bà hỏi han cô nhiều câu, cô có bao nhiêu chị em, hỏi có ai sẽ sắp lấy chồng, họ có xinh đẹp không, học vấn ra sao, ông bố có cỗ xe loại gì, nhũ danh của bà mẹ là gì? Elizabeth nhận thấy mọi câu hỏi của bà đều lạc lõng, nhưng vẫn bỉnh thản trả lời. Rồi Phu nhân Catherine nhận xét:

– Sự sản của ông bố cô được để thừa kế theo thứ tự cho anh Collins, tôi nghe như thế.

Rồi bà quay sang Charlotte:

– Tôi mừng cho bà, nhưng mặt khác tôi không thấy cơ hội để trao quyền thừa kế từ dòng nữ. Trong gia tộc ngài Lewis De Bourgh, việc này được xem là không cần thiết. Cô có theo đuổi âm nhạc và thanh nhạc không, cô Bennet?

– Chỉ một ít.

– À! Thế thì vào lúc nào đấy chúng tôi sẽ sung sướng được nghe cô trình bày. Nhạc khí của chúng tôi thuộc loại tốt, tốt hơn. Ngày nào đấy cô nên thử. Các chị em cô có học các môn nghệ thuật này không?

– Có một người.

– Tại sao tất cả các cô không học? Các cô đều cần phải học. Các chị em nhà Webbs đều học, trong khi cha của chúng không có lợi tức nhiều như cha các cô. Các cô có học hội hoạ không?

– Không, không ai học cả.

– Thế nào, không một ai à?

– Không một ai.

– Thế thì lạ thật. Nhưng tôi đoán các cô không có cơ hội. Mẹ các cô đáng lẽ phải dẫn các cô đến thành phố mỗi mùa xuân để theo học với những hoạ sĩ tiếng tăm.

– Mẹ chúng tôi hẳn không phản đối, nhưng bố chúng tôi ghét London.

– Gia sư của các cô đã nghỉ việc rồi à?

– Chúng tôi chưa bao giờ có gia sư.

– Không có gia sư! Làm thế nào có thể như vậy? Năm cô con gái được nuôi nấng trong nhà mà không có gia sư! Tôi chưa từng nghe một chuyện như thế. Mẹ cô hẳn phải là một nô lệ cho sự giáo dục của các cô.

Elizabeth không thể không mỉm cười khi cô giải thích rằng không phải như thế.

– Thế thì, ai dạy dỗ các cô? Ai chăm sóc cho các cô? Nếu không có gia sư, các cô hẳn phải bị bỏ bê.

– So với những gia đình khác, tôi tin chúng tôi bị bỏ bê, nhưng nếu chúng tôi muốn học hỏi thì chúng tôi không thiếu thốn phương tiện. Chúng tôi luôn luôn được khuyến khích đọc sách, và có thầy dạy mọi môn khi cần thiết. Những người muốn nhàn hạ, có thể nhàn hạ.

– À, đúng thế, nhưng một gia sư có thể ngăn chặn điều này. Nếu tôi được quen biết mẹ cô, tôi đã có thể khẩn thiết khuyên bà nên có gia sư. Tôi luôn nói rằng không thể làm được gì trong việc giáo dục nếu không có sự dạy dỗ trường kỳ và đều đặn, và chỉ gia sư mới có thể làm được việc này. Kể cũng là điều tuyệt vời khi nghĩ đến bao gia đình mà tôi đã có điều kiện trợ giúp họ theo cách này. Tôi luôn vui mừng khi hỗ trợ một người trai trẻ để có được vị thế tốt. Bốn người cháu của bà Jenkinson đã được thu xếp một cách tốt đẹp nhất qua phương tiện của tôi. Mới gần đây, tôi đã đề cử một người trẻ chỉ được qua một người khác đề cập đến tôi, và gia đình rất vui về cô ấy. Bà Collins, tôi có nói cho bà nghe về việc Phu nhân Metcalfe đến thăm tôi hôm qua để cám ơn tôi không? Bà ấy xem cô Pope là một báu vật. Bà nói: “Phu nhân Catherine, bà đã cho tôi một báu vật.” Cô Bennet, có người nào trong số các em cô đã từng ra ngoài giao tiếp chưa?

– Có, thưa Phu nhân, tất cả.

– Tất cả! Thế nào, tất cả năm cô cùng một lúc à? Lạ thật! Và cô chỉ là con thứ hai trong gia đình. Các cô em ra ngoài giao tiếp trước khi cô chị lập gia đình! Các em cô hẳn phải còn trẻ lắm?!

– Vâng, đứa nhỏ nhất chưa đến mười sáu. Có lẽ nó còn quá nhỏ để giao tiếp rộng rãi. Nhưng, thưa bà, thật tình tôi nghĩ rằng quá khắt khe cho các cô em nhỏ nếu họ không được giao tiếp và vui thú chỉ vì chị cả chưa có điều kiện hay chưa có ý định lập gia đình sớm. Tôi nghĩ người con út cũng có quyền hưởng thú vui của tuổi trẻ như chị cả. Và bị kiềm hãm như thế, tôi nghĩ khó có thể làm nảy nở tình chị em hoặc phát triển tính tế nhị của tâm hồn.

– Cô có ý kiến khá cả quyết so với một người trẻ. Xin cho biết, cô bao nhiêu tuổi?

Elizabeth mỉm cười:

– Với ba người em gái đã lớn khôn, Phu nhân khó có thể nghĩ tôi sẽ công khai tuổi tôi.

Phu nhân Catherine có vẻ khá ngạc nhiên vì không nhận được câu trả lời trực tiếp, và Elizabeth đoán cô là sinh vật thứ nhất đã dám xem thường hành động xen vào chuyện riêng tư như thế!

– Tôi chắc chắn cô chưa đến hai mươi, vì thế cô không cần giấu tuổi tác.

– Tôi chưa đến hai mươi mốt.

Khi các ông ra gia nhập với họ và đã dùng trà xong, họ bày cỗ bài. Phu nhân Charlotte, ngài William, và ông bà Collins cùng ngồi xuống chơi loại bài bốn người. Vì cô De Bourgh muốn chơi loại bài khác, hai cô gái có vinh dự cùng bà Jenkinson lập nên cỗ bài này. Nhóm này cực kỳ chán ngắt. Hầu như không có lời nào được thốt lên mà không liên quan đến ván bài, ngoại trừ khi bà Jenkinson tỏ ý lo cho cô De Bourgh bị nóng quá hoặc lạnh quá, hoặc có quá nhiều hay quá ít ánh sáng. Bàn kia có nhiều chuyện xảy ra hơn. Phu nhân Catherine nói nhiều hơn – đề cập đến những lỗi của ba người kia, hoặc kể vài giai thoại về chính bà. Anh Collins hưởng ứng đồng tình với mọi điều Phu nhân nói, cảm ơn bà mỗi khi anh được điểm, xin lỗi khi anh nghĩ anh thắng quá nhiều. Ngài William không nói gì nhiều. Trí óc ông đang bận rộn nhớ lấy những mẩu giai thoại và tên những nhân vật thuộc giới quý tộc.

Khi Phu nhân Catherine và cô con gái quyết định đã đủ, họ dẹp các cỗ bài, bà Collins được đề nghị dùng xe ngựa và vui vẻ chấp nhận. Rồi cả đoàn ngồi quanh lò sưởi để nghe Phu nhân Catherine quyết định thời tiết ngày hôm sau sẽ như thế nào. Rồi họ được gọi báo cỗ xe đã đến, với nhiều diễn từ tri ân của anh Collins cùng với nhiều cái gập người của ngài William, họ từ giã nhau. Ngay sau khi họ rời đi, anh Collins hỏi Elizabeth về cảm tưởng của cô đối với Rosings. Để làm vui lòng Charlotte, cô đưa ra những nhận xét tốt đẹp hơn là cô nghĩ thật tình. Nhưng lời lẽ khen tặng của cô, mặc dù làm cô bứt rứt phần nào, vẫn không thể thỏa mãn anh Collins, nên anh phải dặm thêm vào phần anh để ca ngợi Phu nhân hơn nữa.

Thư Mục Truyện

TRUYỆN MỚI

TRUYỆN ĐỀ CỬ